"Identyfikowalność" - co to takiego?
Identyfikowalność to możliwość śledzenia każdej żywności, wraz z materiałami służącymi do ich produkcji, na wszystkich etapach łańcucha dostaw - od produkcji, przez przetwarzanie, aż do dystrybucji - zgodnie z wymogami prawnymi UE. Dzięki temu możliwe jest zapewnienie bezpieczeństwa żywności, identyfikacja ewentualnych zagrożeń i eliminacja wadliwych produktów z rynku.
Konieczność identyfikowalności w łańcuchu dostaw żywnościowych wynika z ryzyka wystąpienia niebezpiecznych sytuacji, takich jak oszustwa produktowe czy zagrożenia zdrowotne. W ostatnich dziesięcioleciach obserwuje się wzrost liczby takich przypadków na globalnym rynku żywnościowym. Identyfikowalność w łańcuchu żywnościowym stanowi zatem integralny element systemów bezpieczeństwa żywności.
10 najczęstszych błędów w systemie identyfikowalności w produkcji żywności:
1. Brak wykonywania cyklicznych testów identyfikowalności:
-Niewłaściwe produkty mogą zostać wprowadzone do łańcucha dostaw żywności, co może zwiększyć ryzyko zatrucia pokarmowego lub innych chorób związanych z konsumpcją produktów spożywczych.
-Brak testów identyfikowalności może spowodować opóźnienia w reakcji na zagrożenia zdrowia publicznego, ponieważ identyfikacja źródła problemu może zająć więcej czasu.
-Brak wykonywania cyklicznych testów identyfikowalności może prowadzić do utraty zaufania konsumentów do łańcucha dostaw żywnościowej oraz producentów, co może negatywnie wpłynąć na ich reputację i obroty.
2. Nieprawidłowe oznaczanie produktów spożywczych:
-Nieprawidłowe lub brak oznakowania produktów żywnościowych zgodnie z wymaganiami prawa, np. brak informacji o składnikach, terminie przydatności do spożycia, warunkach przechowywania.
-Niewłaściwe lub niepełne oznakowanie pochodzenia produktów spożywczych, co utrudnia identyfikację źródła zagrożenia.
-Oznakowanie produktów żywnościowych w sposób wprowadzający konsumentów w błąd, np. poprzez umieszczanie nieprawdziwych informacji na opakowaniach.
3. Błędy w procesie identyfikacji i zabezpieczenia towarów podczas transportu:
-Niewłaściwe metody pakowania i przechowywania żywności podczas transportu.
-Brak zabezpieczeń przed uszkodzeniem produktów podczas transportu.
-Nieodpowiednie etykietowanie produktów, brak oznaczenia numerów partii lub dat ważności.
-Brak śledzenia transportu żywności, co prowadzi do utrudnienia ustalenia źródła potencjalnego zagrożenia.
-Niewystarczające szkolenie kierowców i pracowników zajmujących się transportem żywności.
4. Niedostateczna kontrola nad dostawcami i podwykonawcami:
-Brak weryfikacji dostawców, czy są w stanie dostarczyć produkty spełniające wymagane standardy jakości i bezpieczeństwa.
-Niedostateczne sprawdzanie dokumentacji dostawców, takiej jak certyfikaty jakości czy badania laboratoryjne produktów.
-Brak audytów u dostawców, w celu zapewnienia przestrzegania standardów bezpieczeństwa żywności.
-Niewłaściwe zarządzanie relacjami z podwykonawcami, którzy również muszą przestrzegać wymogów bezpieczeństwa i jakości produktów żywnościowych.
-Brak odpowiedzialności i wymagań od podwykonawców w zakresie bezpieczeństwa żywności, co prowadzi do nieprzewidywalnych sytuacji i utrudnia identyfikację potencjalnych zagrożeń.
5. Brak jednoznacznych procedur postępowania w przypadku wykrycia problemu z identyfikowalnością:
-Nie ma spójnego planu działań w przypadku, gdy stwierdza się brak identyfikowalności produktów spożywczych w łańcuchu dostaw.
-Brak sprecyzowanych kroków do podjęcia, aby zidentyfikować źródło problemu, usunąć go i oznajmić problem innym stroną w łańcuchu dostaw.
-Brak jednoznacznie określonych procedur dla zespołu ds. zarządzania kryzysowego w celu skutecznej reakcji w sytuacjach awaryjnych.
6. Niedostateczne przeszkolenie pracowników w zakresie identyfikowalności i bezpieczeństwa żywności:
-Pracownicy nie są dostatecznie przeszkoleni, aby zrozumieć i zidentyfikować problemy z identyfikowalnością i bezpieczeństwem żywności.
-Brak standardowych procedur postępowania w sytuacjach awaryjnych, takich jak wycofywanie produktów, co może prowadzić do zwiększenia ryzyka zdrowotnego dla konsumentów.
-Brak monitoringu przeszkolenia pracowników, co prowadzi do niewłaściwych postępowań w razie pojawienia się problemów z identyfikowalnością i bezpieczeństwem żywności.
7. Niedostateczna częstotliwość aktualizacji danych:
-Niedostateczna częstotliwość aktualizacji danych o składzie produktów spożywczych może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji dla konsumentów. Na przykład, jeśli składniki produktu zostaną zmienione, a ta informacja nie zostanie uaktualniona, osoby z alergiami mogą spożyć produkt, który może spowodować u nich reakcję alergiczną.
-Jeśli termin przydatności do spożycia produktu nie jest aktualny, może to spowodować, że klienci spożywają produkt, który jest już przeterminowany, co może prowadzić do chorób pokarmowych i zatrucia pokarmowego.
-Brak aktualizacji informacji dotyczących pochodzenia produktów spożywczych może utrudniać identyfikację źródła zagrożenia i utrudniać szybkie wycofanie produktów z rynku w przypadku wystąpienia problemu z jakością produktu.
8. Zastosowanie przestarzałych technologii identyfikowalności:
-Używanie przestarzałych technologii identyfikowalności produktów żywnościowych, które nie są w stanie zapewnić wystarczającego poziomu bezpieczeństwa i nie spełniają wymogów regulacyjnych.
-Brak inwestycji w nowoczesne rozwiązania technologiczne, które mogą zwiększyć skuteczność systemów identyfikowalności i usprawnić łańcuch dostaw żywności.
-Brak standaryzowanych procedur dotyczących stosowania technologii identyfikowalności, co prowadzi do nierówności w implementacji systemów identyfikowalności w różnych etapach łańcucha dostaw żywności.
9. Niekompletne lub nieprawidłowe dokumentowanie działań i procesów, takich jak straty, zmiany w recepturach lub specyfikacjach:
-Brak dokładnego i kompletnego rejestrowania strat w łańcuchu dostaw żywności może prowadzić do powstania dodatkowych kosztów oraz wpływać na jakość produktów końcowych.
-Nieprawidłowe dokumentowanie zmian w recepturach lub specyfikacjach może prowadzić do błędów produkcyjnych, a w skrajnych przypadkach, do zagrożenia zdrowia i życia konsumentów.
10. Brak spójności danych wprowadzanych w formie papierowej i elektronicznej:
-Gdy dane wprowadzone w systemie elektronicznym nie są zgodne z tymi zawartymi w dokumentach papierowych, może to prowadzić do niepoprawnych lub niekompletnych informacji o produktach. To może doprowadzić do nieprawidłowego oznakowania produktów lub utrudnić identyfikację źródła problemu.
-Gdy dane wprowadzone w różnych systemach nie są spójne, może to utrudnić śledzenie produktów przez cały proces produkcyjny. To może prowadzić do problemów, jeśli będzie konieczne wycofanie produktów z rynku lub przeprowadzenie audytów.
-Gdy dane wprowadzone w różnych systemach nie są spójne, może to prowadzić do błędów podczas przetwarzania danych. To może prowadzić do nieprawidłowego rozliczania produktów, opóźnień w przetwarzaniu zamówień lub innych problemów związanych z zarządzaniem danymi.
Konieczność monitorowania
Jednym z czynników, które przyczyniły się do kryzysów związanych z bezpieczeństwem żywności, było wybuchanie epidemii chorób zwierzęcych i wykrycie toksycznych zanieczyszczeń w żywności. Te wydarzenia ujawniły ograniczenia w przestrzeganiu zasad HACCP opartych na Codex Alimentarius, a także zwróciły uwagę na potrzebę rozszerzenia monitorowania i kontroli zagrożeń zdrowotnych we wszystkich etapach łańcucha żywnościowego.
Rola identyfikowalności w łańcuchu żywnościowym polega na umożliwieniu śledzenia surowców oraz produktów w obu kierunkach (tj. w przód i w tył) w celu identyfikacji informacji o surowcach, ich przetwarzaniu oraz ostatecznym produkcie. Śledzenie "do tyłu" pozwala na identyfikację źródła zagrożenia, takiego jak producent, dostawca surowców, numery partii surowców i daty dostawy. Natomiast śledzenie "do przodu" umożliwia wycofanie produktu z rynku poprzez określenie miejsc, do których trafiły niezgodne partie produktów.
#konsultant #doradztwo #usługi konsultingowe #freelancer #produkcja spożywcza #technolog żywności #system HACCP #firma konsultingowa #certyfikacja BRC #certyfikacja IFS #żywności #znakowania żywności #branża spożywcza #doradztwo technologia spożywcza #konsulting produkcja żywności #technologia żywności