Etykietowanie produktów spożywczych zgodnie z wymaganiami prawa. Jak precyzyjne znakowanie produktów przekłada się na sukces na półce sklepowej.

Zastanówmy się na moment, jak etykietowanie żywności można porównać do strategii wykorzystywanej w decydujących momentach meczu piłkarskiego. Wyobraź sobie etykietę jako bramkarza, który stoi na linii bramkowej tuż przed decydującym rzutem karnym. Konsument, niczym napastnik, ma tylko jedną szansę, by podjąć decyzję – strzelić gola, wybierając produkt, który jest dla niego najlepszy. Przejrzystość i zrozumiałość etykiet jest kluczowa, podobnie jak pewność i skupienie piłkarza stojącego przed szansą zdobycia zwycięskiego gola.

W tej opowieści Rozporządzenie (UE) NR 1169/2011 pełni rolę sędziego, który pilnuje, aby wszystkie zasady gry były przestrzegane. To on decyduje o tym, czy etykieta na produkcie spełnia wszystkie wymogi, tak aby konsument miał jasny i niezakłócony obraz tego, co kupuje.

Nadzór nad przestrzeganiem tych zasad, prowadzony przez takie instytucje jak UOKiK i IJHARS, można porównać do roli trenera, który analizuje każdy ruch na boisku, aby jego drużyna – w tym przypadku społeczeństwo – mogła grać jak najlepiej, ciesząc się zdrową i bezpieczną żywnością.

Kiedy przedsiębiorcy próbują obejść te zasady, wprowadzając w błąd konsumentów, jest to niczym faul na boisku, który może zakończyć się żółtą, a nawet czerwoną kartką, czyli surowymi karami finansowymi. Takie sytuacje przypominają momenty w piłce nożnej, gdy decyzje podejmowane w ułamku sekundy mogą zmienić losy meczu.

Załóżmy, że etykietowanie żywności to nie tylko zasady gry, ale również sztuka przekazywania informacji, tak jak piłka nożna to nie tylko bieganie za piłką, ale również strategia, technika i pasja. Zarówno w sporcie, jak i w etykietowaniu, cel jest jasny – zapewnić jak najlepsze doświadczenie odbiorcy, czy to kibica na trybunach, czy konsumenta w sklepie.

Podobnie jak w piłce nożnej, gdzie każdy mecz jest szansą na pokazanie umiejętności, tak w przypadku etykietowania żywności, każdy produkt na półce to okazja, by pokazać transparentność i zaufanie między producentem a konsumentem. To właśnie w tych momentach, kiedy informacje na etykiecie są jasne i rzetelne, producenci mogą zdobyć lojalność konsumentów, podobnie jak drużyny zdobywają fanów swoją grą na boisku.

Mam nadzieję, że ta delikatniejsza mieszanka piłkarskich analogii z tematem etykietowania żywności zaciekawiła Cię i przybliżyła znaczenie jasnych, przejrzystych informacji na produktach spożywczych w codziennym życiu.

Podstawy etykietowania żywności – to nic innego jak przestrzeganie zasad uczciwej gry, gdzie każdy konsument ma prawo wiedzieć, co znajduje się w produkcie, który wybiera. Wszystkie informacje na opakowaniu muszą być jasne i przejrzyste, aby zapewnić łatwość wyboru.

Zasady Gry Etykiet: Wyzwanie godne Mistrzów

Pomyśl o słynnym meczu między Liverpoolem a AC Milan w 2005 roku. Liverpool, przegrywając 0:3 na przerwę, dokonał nieprawdopodobnego comebacku, kończąc mecz remisem, a potem wygrywając w rzutach karnych. W etykietowaniu, tak jak w tym meczu, każdy detal ma znaczenie – od wykazu składników, przez alergeny, po wartość odżywcza. To nie tylko informacje, to klucz do zwycięstwa w grze o zdrowie konsumenta:

1. Czytelność - Informacje muszą być łatwe do odczytania, podobnie jak czytelne przekazy są kluczowe w każdej formie komunikacji.
2. Nieusuwalność - Ważne, by informacje pozostały dostępne przez cały czas użytkowania produktu.
3. Zrozumiałość - Każdy powinien móc zrozumieć zawarte na etykiecie dane, bez potrzeby bycia ekspertem.
4. Rzetelność - Informacje nie mogą wprowadzać w błąd, powinny odzwierciedlać rzeczywisty skład i właściwości produktu.

Co musi znaleźć się na etykiecie? Piłkarska drużyna marzeń

Wyobraź sobie, że wykaz składników to skład Twojej ulubionej drużyny. Każdy gracz (składnik) musi być jasno wymieniony, byś wiedział, kto gra w pierwszym składzie. Alergeny? To jak znakomite obrony przeciwnika, na które musisz uważać, planując swoje taktyki. Wartość odżywcza? Statystyki meczu, które mówią, jak dobrze Twoja drużyna radzi sobie na polu gry.

Obowiązkowe elementy na etykiecie:

• Wykaz składników,
• Wykaz składników lub substancji powodujących alergie, lub reakcje nietolerancji użytych przy wytworzeniu, lub przygotowywaniu żywności i nadal obecnych w produkcie gotowym (nawet, jeżeli ich forma uległa zmianie),
• Ilość określonych składników,
• Ilość netto wyrobu gotowego,
• Data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia, 
• Specjalne warunki przechowywania lub warunki użycia,
• Instrukcje użycia,
• Informacja o producencie,
• Wartość odżywcza,
• W przypadku napojów, o zawartości alkoholu większej niż 1,2% objętościowo, wymagane jest wskazanie informacji o rzeczywistej zawartości objętościowej alkoholu.

Producenci żywności mają również obowiązek dokładnego informowania o:

• Produktach spożywczych, których termin przydatności do spożycia został wydłużony przykładowo dzięki zastosowaniu gazów ochronnych – etykieta powinna zawierać adnotację „Pakowany w atmosferze ochronnej” czy jeśli został poddany procesowi pasteryzacji “Pasteryzowany”, itp.
• Produktach spożywczych, do których dodano substancje słodzące – na etykiecie, tuż przy nazwie produktu, musi znaleźć się wyraźne oznaczenie „zawiera substancje słodzące”.
• Produktach spożywczych, do których dodano substancje słodzące i dodatek cukru – na etykiecie, tuż przy nazwie produktu, musi znaleźć się wyraźne oznaczenie „zawiera cukier i substancje słodzące”.

Wyjątki i szczególne przypadki:

Niektóre produkty, jak napoje alkoholowe czy świeże owoce, mogą mieć mniej restrykcyjne wymogi co do etykietowania. Jest to podobne do sytuacji, gdy niektóre zasady ulegają zmianie w zależności od kontekstu.

Dodatkowe informacje:

Producenci mogą dodawać informacje wykraczające poza standardowe wymogi, o ile są one rzetelne i nie wprowadzają w błąd.

Jak Sprawić, by Etykieta Produktu Była Twoim Przewodnikiem?

Aby każda etykieta była jak otwarta księga, projektanci muszą zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów, które wpływają na jej czytelność:

• Rozmiar czcionki - Musi być wystarczająco duży, aby każdy mógł bez problemu odczytać tekst.
• Przerwy - Zarówno między literami, jak i wierszami, powinny być na tyle duże, by tekst nie zlewał się w jedną całość.
• Grubość i kolor czcionki - Powinny kontrastować z tłem, ułatwiając odczytanie.
• Rodzaj i proporcje czcionki - Dobór fontu, który jest prosty i łatwy do odczytania, oraz proporcje liter, które nie wprowadzają w błąd.
• Tło - Powierzchnia, na której umieszczone jest pismo, powinna tworzyć wyraźny kontrast, aby tekst był bardziej widoczny.
• Minimalna wielkość czcionki na etykiecie to 1,2 mm, a na bardzo małych opakowaniach – 0,9 mm

Język, w Jakim Przemawia Produkt

Obowiązkowe informacje na etykiecie muszą być przedstawione jasnym i zrozumiałym językiem. W Polsce oznacza to, że wszystkie kluczowe dane muszą być podane po polsku. Możliwe jest używanie oryginalnych nazw dla produktów importowanych, pod warunkiem, że nie wprowadzają one w błąd co do charakteru czy składu produktu.

Nazewnictwo: Jak Znaleźć Się na Etykiecie?

• Nazwa produktu - To pierwsze, co rzuca się w oczy. Powinna być zgodna z przepisami i jasno informować o tym, co kryje się w opakowaniu.
• Nazwa opisowa - Może być dodatkowo użyta dla lepszego zobrazowania produktu, np. "chrupiące przekąski zbożowe oblane gorzką czekoladą", ale musi być wspierana przez nazwę, która dokładnie określa kategorię produktu.
• Procentowa zawartość składników - Jeśli produkt reklamuje się dodatkiem konkretnego składnika, np. "z cebulą", należy podać, ile dokładnie tego składnika znajduje się w produkcie.

Jak Dodatkowo Uatrakcyjnić Etykietę?

• Grafiki i symbole - Mogą być wykorzystane, aby jeszcze bardziej ułatwić konsumentom wybór, podkreślając np. propozycja podania – oznacza to, że zdjęcie nie przedstawia konkretnego produktu znajdującego się w opakowaniu, a jedynie wizję jego podania.
• Masa lub objętość netto - Zawsze musi być jasno określona, aby konsument wiedział, ile produktu rzeczywiście kupuje, niezależnie od tego, czy jest to produkt płynny, czy stały.

Termin przydatności do spożycia i data minimalnej trwałości („Należy spożyć do” a „Najlepiej spożyć przed”)

"Należy spożyć do" działa jak czerwona kartka w piłce nożnej dla świeżych produktów takich jak mięso, ryby, soki czy nabiał. Przekroczenie tego terminu to ryzyko, które może skończyć się nie tylko utratą meczu, ale i zdrowia. To data, po której produkty mogą stać się niebezpieczne dla organizmu, prowokując niechciane reakcje, od lekkiego dyskomfortu po poważne zatrucia.

Z drugiej strony, termin "Najlepiej spożyć przed" to nasz przewodnik po świecie produktów, które zachowują swoje najlepsze właściwości przez określony czas. Podobnie jak piłka, która może być w grze dłużej niż oczekiwano, te produkty mogą nadal cieszyć smakiem i aromatem nawet "po czasie". Mowa tu o przyjaciołach z półki suchej: kaszach, ryżach, makaronach, a także o kawie, herbacie i słodkościach, które nawet gdy przekroczą swój termin, nie tracą od razu swoich walorów.

Jak Ścieżki się Rozchodzą

Daty te to więcej niż tylko cyfry na opakowaniu – to drogowskazy w świecie żywności, które informują nas, jak długo produkt zachowa swoją pełnię smaku, wartości odżywczych i bezpieczeństwo spożycia. W przypadku suchych, długotrwałych produktów, "Najlepiej spożyć przed" pozwala na pewną elastyczność. Natomiast w świecie produktów świeżych, "Należy spożyć do" stanowi granicę, której lepiej nie przekraczać.

Warunki Przechowywania lub warunki użycia – Twoi Sojusznicy

Podobnie jak odpowiednia taktyka może zmienić losy meczu, tak właściwe warunki przechowywania mają kluczowe znaczenie dla utrzymania jakości produktów. Odpowiednia temperatura, brak dostępu światła czy wilgoć to czynniki, które mogą przedłużyć świeżość i bezpieczeństwo spożywanych przez nas pokarmów. Dla żywności szczególnie wrażliwej na psucie się muszą zostać określone te warunki przechowywania. Powinno to zagwarantować zachowanie pierwotnych właściwości produktu. Przykładowo informacja typu ,,przechowywać w suchym i chłodnym miejscu” pomoże nam w odpowiednim zabezpieczeniu produktów spożywczych.

Kraj lub miejsce pochodzenia

Kiedy trzymasz w dłoniach produkt spożywczy, masz szansę wyruszyć w fascynującą podróż do miejsc, z których pochodzi. Ujawnienie kraju lub miejsca pochodzenia jest obowiązkowe:

• w sytuacji, gdy pominięcie tej informacji mogłoby wprowadzić w błąd konsumenta,
• w odniesieniu do mięsa objętego kodami Nomenklatury scalonej („CN”).

Instrukcje użycia

Każdy produkt, który wymaga obróbki termicznej, musi mieć instrukcję użycia. 

Przykładowo produkty mrożone wymagają gotowania w określonym czasie. 

Informacja o wartości odżywczej

Od grudnia 2016 roku, producenci zapewniają Ci kompas zdrowia – informacje o wartości odżywczej. To więcej niż liczby; to mapa prowadząca do skarbów, które kryją się w każdym kęsie.

Producenci żywności mają obowiązek umieszczania informacji o

• wartości odżywczej produktu, 
• ilości tłuszczu, kwasów tłuszczowych nasyconych, węglowodanów, cukrów, białka oraz soli.

Treść obowiązkowych informacji może być wzbogacona o ilość jednego lub więcej następujących składników:

• kwasy tłuszczowe jednonienasycone,
• kwasy tłuszczowe wielonienasycone,
• błonnik pokarmowy,
• skrobia,
• alkohole wielowodorotlenowe,
• witaminy, 
• składniki mineralne.

Wartość odżywcza oraz ilość wymaganych składników jest przeliczona i przedstawiona w 100 g produktu. Producenci mogą też tę wartość przeliczyć na jedną porcję produktu, o ile oszacują ile porcji, zawiera jedno opakowanie.

Substancje i produkty powodujące alergie lub nietolerancje pokarmowe

Wyobraź sobie, że etykieta to tajny kodeks, który musi ujawnić wszystkich agentów alergenów, ukrywających się w Twoim posiłku. Niezależnie od tego, czy alergeny te zmieniły swój "strój" podczas procesu produkcji, czy też pozostały niezmienne, każdy z nich musi zostać zdemaskowany i nazwany po imieniu na etykiecie. To jak gra w detektywa, gdzie każdy składnik alergenny jest poszukiwanym, którego obecność musi być jasno oznaczona, aby zapewnić Ci bezpieczeństwo i spokój ducha podczas każdego posiłku.

Dzięki tym zasadom, każdy konsument staje się mistrzem detektywistycznym, który potrafi odczytać każdy znak i symbol na opakowaniu, unikając potencjalnych zagrożeń. To sprawia, że każdy wybór produktu to nie tylko decyzja o smaku, ale i o odkrywaniu, jak bardzo producenci dbają o Twoje dobro, dając Ci pełną transparencję i kontrolę nad tym, co ląduje na Twoim talerzu.

Do takich substancji należą:

• Zboża zawierające gluten (tj. pszenica, żyto, jęczmień, owies, pszenica orkisz, kamut lub ich odmiany hybrydowe) oraz produkty pochodne.
• Skorupiaki i produkty pochodne.
• Jaja i produkty pochodne.
• Ryby i produkty pochodne.
• Orzeszki ziemne (orzeszki arachidowe) i produkty pochodne.
• Soja i produkty pochodne.
• Mleko i produkty pochodne (łącznie z laktozą).
• Orzechy, tj. migdały, orzechy laskowe, orzechy włoskie, orzechy nerkowca, orzechy pekan, orzechy brazylijskie, pistacje/orzech pistacjowy, orzechy makadamia i produkty pochodne.
• Seler i produkty pochodne.
• Gorczyca i produkty pochodne.
• Nasiona sezamu i produkty pochodne.
• Dwutlenek siarki i siarczyny w stężeniach powyżej 10 mg/kg lub 10 mg/l w przeliczeniu na SO2.
• Łubin i produkty pochodne.
• Mięczaki i produkty.

Aktualne trendy w etykietowaniu produktów spożywczych na 2024 rok

Zgodnie z roczną prognozą trendów Międzynarodowej Rady Informacji o Żywności (IFIC), przejrzystość etykiet będą jednymi z kluczowych trendów wpływających na branżę żywności i napojów w 2024 r.

Konsumenci będą dodatkowo domagać się od producentów większej przejrzystości etykiet. Dane z 2023 r. pochodzące z FMI-The Food Industry Association i NIQ wykazały, że 76% kupujących artykuły spożywcze uważa, że ​​przejrzystość jest ważna , co stanowi wzrost o 7% od 2018 r., a etykiety informujące o kwestiach zdrowotnych mogą szczególnie dobrze oddziaływać na konsumentów. IFIC zauważa, że ​​popularne oświadczenia na etykietach będą zawierać określenia: „tłoczone na zimno” i „fermentowane”.

Działania Agencji ds. Żywności i Leków (FDA) przybliżają Amerykanów do zaktualizowanej definicji „zdrowej” żywności. Według konsumentów najczęstszymi cechami definiującymi zdrową żywność są „świeża” (37%), „niska zawartość cukru” (32%) i „źródło białka” (29%). Ankieta IFIC 2023 dotycząca żywności i zdrowia.

Przyszłe nowości prawne dotyczące etykietowania

Jednym z godnych uwagi rozwojów jest rozważanie przez Komisję Europejską zharmonizowanego systemu etykietowania wartości odżywczych na froncie opakowania we wszystkich państwach członkowskich. Ta inicjatywa, będąca częścią Zielonego Ładu i strategii „Od pola do stołu” mającej na celu redukcję otyłości, obejrzała różne istniejące schematy takie jak Nutri-Score, nordyckie KeyHole oraz włoski system NutrInform Battery.

Te rozwinięcia podkreślają ewoluującą naturę przepisów dotyczących etykietowania żywności w UE, odzwierciedlając szerszy trend w kierunku większej przejrzystości i informacji dla konsumentów. Firmy działające w branży spożywczej będą musiały być na bieżąco z tymi zmianami, aby zapewnić zgodność i dostosować swoje praktyki etykietowania odpowiednio.

Podsumowanie

Etykietowanie produktów spożywczych, podobnie jak kluczowe momenty w meczu piłkarskim, wymaga nie tylko precyzyjnych i zrozumiałych informacji, ale także strategicznego podejścia, które pozwala konsumentom podejmować świadome decyzje. W tej metaforycznej grze, gdzie każdy detal etykiety ma znaczenie, transparentność staje się bramką, do której wszyscy gracze – producenci, regulacje, a przede wszystkim konsumenci – dążą z niezachwianym zapałem. W tym kontekście, rola specjalistów z zakresu technologii żywności, oferujących wsparcie w zakresie znakowania produktów, jest porównywalna do roli doświadczonego trenera, który wytycza drogę do zwycięstwa, zapewniając, że każdy ruch na polu gry etykiet jest dokładnie przemyślany i zgodny z przepisami.

Nasza firma, wspomaga przedsiębiorców w narzędzia niezbędne do skutecznego komunikowania się z konsumentami poprzez etykiety, nie tylko pomaga w nawigacji po skomplikowanym terenie przepisów, ale także umożliwia budowanie zaufania i lojalności klientów. Przejrzystość, dokładność i uczciwość informacji na etykiecie to fundamenty, na których opiera się zdrowa relacja między marką a konsumentem. Dzięki temu, że konsument jest w pełni poinformowany o tym, co kupuje, może czuć się jak zwycięzca, który dokonał najlepszego wyboru na rynku pełnym opcji.

Podnosząc jakość etykietowania do rangi sztuki, firmy doradcze z zakresu technologii żywności odgrywają kluczową rolę w kształtowaniu rynku, gdzie jasność i rzetelność informacji są cenione tak samo wysoko jak smak i jakość produktu. W ten sposób, etykietowanie produktów spożywczych przestaje być tylko obowiązkiem i zamienia się w strategiczną przewagę, która może przyciągnąć i zatrzymać przy sobie konsumentów, poszukujących produktów, które są nie tylko smaczne, ale również bezpieczne i zgodne z ich wartościami.

W świecie, gdzie każda etykieta jest jak strona z księgi, którą konsumenci pragną rozszyfrować przed podjęciem decyzji, profesjonalne doradztwo staje się niezbędnym narzędziem, które pozwala producentom spożywczym pisać swoje historie sukcesu, wykorzystując moc klarownie przekazanych informacji.

#EtykietowanieŻywności #PrzejrzystośćNaPółce #PrawoŻywnościoweUE #ZnakowanieŻywności #konsultant #doradztwo #usługi konsultingowe #freelancer #produkcja spożywcza #technolog żywności #system HACCP #firma konsultingowa #certyfikacja BRC #certyfikacja IFS #żywności #znakowania żywności #branża spożywcza #doradztwo technologia spożywcza #konsulting produkcja żywności #technologia żywności