Oświadczenia żywieniowe i zdrowotne są informacjami na temat składników oraz właściwości odżywczych produktów spożywczych, które są umieszczane na opakowaniach lub reklamach.
Te oświadczenia są szczególnie ważne dla konsumentów, ponieważ pozwalają im na lepsze zrozumienie tego, co jedzą i jak to może wpływać na ich zdrowie. Wiele osób korzysta z oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych, aby lepiej zrozumieć skład swoich posiłków i wybierać produkty, które są zgodne z ich osobistymi celami zdrowotnymi.
Jednym z najczęściej stosowanych oświadczeń żywieniowych jest oświadczenie dotyczące zawartości tłuszczu, węglowodanów i białka w produkcie. Te oświadczenia są szczególnie przydatne dla osób zmagających się z chorobami takimi jak cukrzyca lub choroby serca, które mogą kontrolować swoje spożycie tych składników odżywczych. Inne popularne oświadczenia dotyczą zawartości witamin i minerałów oraz zawartości składników odżywczych takich jak błonnik i białko.
Oprócz oświadczeń dotyczących składników odżywczych, producenci żywności często umieszczają oświadczenia dotyczące właściwości zdrowotnych swoich produktów. Na przykład produkt może być reklamowany jako bogaty w witaminy lub minerały, które pomagają w utrzymaniu zdrowej skóry lub wzmocnieniu układu odpornościowego. Niektóre produkty są również reklamowane jako pomagające w utrzymaniu prawidłowej wagi.
Poniżej przedstawiam kilka przykładów takich oświadczeń:
1. Bez dodatku cukru - produkt ten zawiera naturalnie występujące cukry
2. Wysoka zawartość błonnika - ten produkt zawiera co najmniej 6g błonnika na 100g
3, Źródło witaminy C - ten produkt zawiera co najmniej 15% referencyjnej wartości spożycia (RWS) witaminy C
4. Bogaty w składniki odżywcze - ten produkt zawiera co najmniej 10% RWS wielu ważnych składników odżywczych, takich jak białko, witaminy i minerały
5. Niska zawartość tłuszczu - ten produkt zawiera mniej niż 3g tłuszczu na 100g
6. Bezglutenowy - ten produkt jest wolny od glutenu i jest bezpieczny dla osób z celiakią lub nietolerancją glutenu
7. Bez laktozy - ten produkt jest wolny od laktozy i jest bezpieczny dla osób z nietolerancją laktozy
8. Niska zawartość sodu/soli
9. Wysoka zawartość białka - może być stosowane tylko wówczas, gdy przynajmniej 20 % wartości energetycznej środka spożywczego pochodzi z białka
Są również inne rodzaje oświadczeń zdrowotnych, które są dozwolone. Razem wszystkich takich oświadczeń jest 30, a ich lista znajduje się w załączniku do Rozporządzenia (WE) 1924/2006 - https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32006R1924&from=en oraz na stronie Komisji Europejskiej - https://food.ec.europa.eu/safety/labelling-and-nutrition/nutrition-and-health-claims/nutrition-claims_en.
Przykłady produktów z oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi:
1. "Alternatywy mleka" roślinne z dodatkiem probiotyków - z soi, ryżu lub kokosa, zawierające dużą ilość białka i witamin, a dodatek probiotyków może pomóc w utrzymaniu zdrowej flory jelitowej.
2. "Chrupki" zbożowe z dodatkiem warzyw - chrupki zbożowe zwykle są wytwarzane z mąki i tłuszczu, ale istnieją też opcje z dodatkiem warzyw, takich jak marchewka lub szpinak, co zwiększa ich wartość odżywczą.
3. "Musli" z dodatkiem nasion chia - musli zbożowe z dodatkiem nasion chia, które są bogate w białko, błonnik i kwasy omega-3, to innowacyjna opcja śniadaniowa dla osób, które chcą uzyskać więcej składników odżywczych z porannej porcji pokarmu.
4. "Soki" z dodatkiem warzyw liściastych - soki owocowe zwykle są słodkie i zawierają dużo cukru, ale istnieją też opcje z dodatkiem warzyw liściastych, takich jak szpinak lub jarmuż, co zwiększa ich wartość odżywczą i ogranicza ilość cukru.
5. "Makarony" z mąki z ciecierzycy - makarony z mąki z ciecierzycy są alternatywą dla tradycyjnych makaronów pszennych i zawierają więcej białka i mniej węglowodanów.
6. "Płatki śniadaniowe" z dodatkiem białka - płatki śniadaniowe z dodatkiem białka, takie jak płatki owsiane z dodatkiem białka serwatkowego lub płatki jęczmienne z dodatkiem białka z nasion roślin strączkowych, to innowacyjna opcja dla osób, które chcą uzyskać więcej białka.
Przykładowe firmy z produktami z oświadczeniami żywieniowymi i zdrowotnymi:
1. Nākd - brytyjska firma, która oferuje szeroką gamę bezglutenowych, wegańskich batonów proteinowych z niską zawartością cukru i tłuszczu
2. Müller - niemiecka firma produkująca bezglutenowe, bez laktozy jogurty i napoje fermentowane z probiotykami
3. Plamil Foods - brytyjska firma produkująca bezglutenowe, wegańskie słodycze i przekąski
4. The Primal Pantry - brytyjska firma oferująca bezglutenowe, bez laktozy batony białkowe z niską zawartością cukru i tłuszczu
5. Vitabella - holenderska firma produkująca bezglutenowe, bez laktozy pieczywo i ciasta z wysoką zawartością błonnika
6. Wicked Kitchen - brytyjska firma oferująca bezglutenowe, wegańskie posiłki gotowe z wysoką zawartością składników odżywczych.
Przykłady firm oferujących produkty z:
-wysoką zawartością białka
1. Impossible Foods - firma ta produkuje wegańskie produkty mięsne, które są bardzo bogate w białko. Ich flagowym produktem jest kiełbasa wegetariańska, która zawiera aż 19 gramów białka na porcję.
2. Soylent - firma ta oferuje odżywki białkowe w formie płynnej, które zawierają aż 20 gramów białka na porcję. Są one przeznaczone dla osób, które chcą dostarczyć swojemu organizmowi odpowiednią ilość białka, ale nie mają czasu na przygotowywanie pełnowartościowych posiłków.
3. Milkadamia - ta firma produkuje mleko orzechowe, które jest bardzo bogate w białko. Jej mleko orzechowe zawiera aż 8 gramów białka na porcję, co jest znacznie więcej niż w przypadku zwykłego mleka krowiego.
4. Pulse Pasta - ta firma produkuje makarony z ciecierzycy, które są bardzo bogate w białko. Jej makarony zawierają aż 14 gramów białka na porcję, co jest znacznie więcej niż w przypadku zwykłych makaronów z pszenicy.
-wysoką zawartością błonnika pokarmowego
1. Soluble Health - ta firma produkuje suplementy błonnikowe w formie płynnej, które zawierają aż 9 gramów błonnika na porcję. Są one przeznaczone dla osób, które chcą dostarczyć swojemu organizmowi odpowiednią ilość błonnika, ale nie chcą jeść dużych ilości warzyw i owoców.
2. Kuli Kuli - ta firma produkuje batony z orzechami ziemnymi z Nigerii, które są bardzo bogate w błonnik. Jej batony z orzechami ziemnymi zawierają aż 7 gramów błonnika na porcję, co jest znacznie więcej niż w przypadku większości batonów zbożowych.
3. Happy Inside - ta firma produkuje płatki śniadaniowe z konopi, które są bardzo bogate w błonnik. Jej płatki śniadaniowe z konopi zawierają aż 8 gramów błonnika na porcję, co jest znacznie więcej niż w przypadku większości płatków śniadaniowych.
4. iHeartProduce - ta firma produkuje chips z warzyw, które są bardzo bogate w błonnik. Jej chips z warzyw zawierają aż 3 gramy błonnika na porcję, co jest znacznie więcej niż w przypadku większości chipsów ziemniaczanych.
-bez dodatku cukrów
1. So Delicious - ta firma produkuje mleka roślinne, lody oraz jogurty bez dodatku cukru. Zamiast tego, używa naturalnych słodzików, takich jak stewia i erytrytol, by nadać swoim produktom słodki smak.
2. Allulose - ta firma produkuje naturalny słodzik zbożowy, który jest 70% słodszy niż cukier, ale ma zerową wartość kaloryczną i nie podnosi poziomu cukru we krwi. Allulose jest dodawany do szerokiej gamy produktów, takich jak napoje, desery, batony energetyczne i produkty zbożowe.
3. ChocZero - ta firma produkuje czekolady i syropy bez cukru, które są słodzone ksylitolem, który ma o połowę mniej kalorii niż cukier, ale jest równie słodki. ChocZero oferuje szeroką gamę smaków, takich jak mleczna, ciemna, orzechowa i inne, i jest popularna wśród osób, które chcą zmniejszyć ilość cukru w swojej diecie.
4. Perfect Keto - ta firma produkuje odżywki białkowe i batony proteinowe bez dodatku cukrów. Są one przeznaczone dla osób, które chcą dostarczyć swojemu organizmowi odpowiednią ilość białka, ale unikają produktów z cukrem.
- niską zawartości sodu/soli
1. NuSalt - ta firma produkuje zamiennik soli bez sodu. Jest on przeznaczony dla osób, które chcą ograniczyć ilość sodu w diecie, ale nie chcą rezygnować z solenia potraw.
2. Simply7 Snacks - ta firma produkuje chipsy ziemniaczane z niską zawartością sodu. Są one przeznaczone dla osób, które lubią chipsy, ale unikają produktów z dużymi ilościami sodu.
3. Primal Kitchen - ta firma produkuje oleje kuchenne i dressingi z niską zawartością sodu. Są one przeznaczone dla osób, które chcą urozmaicić swoje potrawy, ale unikają produktów z dużymi ilościami sodu.
4. Better Than Bouillon - ta firma produkuje koncentraty bulionowe z niską zawartością sodu. Są one przeznaczone dla osób, które lubią bulion, ale unikają produktów z dużymi ilościami sodu.
Warunki stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych
Oświadczenia zdrowotne i żywieniowe są stosowane, aby zachęcić konsumentów do zakupu danego produktu. Należy zauważyć, że na rynku nie ma produktów z oświadczeniami negatywnymi, odpychającymi lub zniechęcającymi do ich zakupu. Producenci, którzy stosują oświadczenia, muszą spełnić szereg wymagań, aby móc je legalnie użyć.
Ważne jest, aby pamiętać, że substancja, której dotyczy oświadczenie, musi mieć pozytywny wpływ na organizm ludzki, co powinno zostać udowodnione naukowo. Ponadto, ilość tej substancji powinna być odpowiednio duża, by jej korzystne działanie było zauważalne. Należy również uwzględnić oczekiwane racjonalne spożycie danego produktu.
Oświadczenia nie mogą zachęcać do nadmiernego spożywania jakiegokolwiek produktu ani też zaprzeczać ogólnie przyjętym zasadom żywieniowym i zdrowotnym.
Aby móc stosować oświadczenie, musi ono spełniać warunki określone w przepisach. Na przykład, aby umieścić oświadczenie o treści "wysoka zawartość białka" przynajmniej 20% wartości energetycznej środka spożywczego musi pochodzić z białka. Takie wymagania są uwzględnione przy każdym rodzaju oświadczenia.
Wszystkie oświadczenia zdrowotne przechodzą szczegółową ocenę przez Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). W procesie udzielania zezwolenia na stosowanie takich oświadczeń (o którym napisano później) brane są pod uwagę także sposób formułowania i prezentowania oświadczeń zdrowotnych.
Aby móc stosować oświadczenie, producent musi udowodnić, że jest ono uzasadnione (poprzez odpowiednie dowody naukowe) i przedstawić wyniki badań potwierdzające zgodność z wymogami danego oświadczenia. Na przykład, aby zastosować oświadczenie "wysoka zawartość białka", należy przedstawić wynik badania dotyczącego zawartości białka w produkcie.
Ogólne warunki stosowania oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych:
1. Oświadczenie musi być prawdziwe i nie może wprowadzać w błąd konsumentów.
2. Oświadczenie musi być zgodne z prawnymi regulacjami dotyczącymi stosowania takich oświadczeń.
3. Oświadczenie musi być umieszczone w sposób czytelny i widoczny na opakowaniu produktu.
4. Oświadczenie musi być odpowiednio umieszczone w stosunku do innych informacji na opakowaniu, takich jak skład i tabela wartości odżywczych.
5. Oświadczenie nie może sugerować, że produkt ma nadzwyczajne właściwości zdrowotne lub jest lekiem.
6. Oświadczenie nie może zawierać informacji, które mogą być mylące dla konsumentów, takich jak "bez szkodliwych składników" lub "całkowicie naturalny".
Jeśli oświadczenie żywieniowe lub zdrowotne nie spełnia tych warunków, może zostać uznane za niezgodne z prawem i niedozwolone do stosowania na opakowaniu produktu.
Wniosek o udzielenie zezwolenia na stosowanie oświadczenia zdrowotnego
Chcąc zastosować nowe oświadczenie zdrowotne, trzeba uzyskać specjalne pozwolenie. Proces ten jest długotrwały - może trwać nawet rok. Wniosek należy złożyć do Głównego Inspektora Sanitarnego (GIS) w Polsce, który przekazuje go dalej do Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA). EFSA zajmuje się wydaniem opinii na temat wniosku, a następnie przekazuje ją wszystkim Państwom Członkowskim oraz Komisji Europejskiej, która podejmuje ostateczną decyzję.
Wniosek o pozwolenie na stosowanie nowego oświadczenia zdrowotnego musi zawierać następujące informacje:
-nazwę i adres producenta składającego wniosek
-jakiego produktu lub substancji dotyczyć ma nowe oświadczenie
-wyniki badań potwierdzające zasadność oświadczenia oraz materiały naukowe i dowody, które mogą mieć znaczenie dla oświadczenia
-propozycję sformułowania nowego oświadczenia
-podsumowanie wniosku, które jest udostępnione do wiadomości publicznej.
Wnioskodawca ma prawo zgłosić swoje uwagi do opinii EFSA w ciągu 30 dni od jej ujawnienia. Po wydaniu decyzji przez Komisję Europejską, producent może rozpocząć stosowanie nowego oświadczenia zdrowotnego.
W pewnych sytuacjach może zdarzyć się, że któryś kraj uważa, że pewne oświadczenie zdrowotne jest niezgodne z wymogami Rozporządzenia lub z dowodami naukowymi. W takim przypadku dany kraj ma prawo tymczasowo zakazać stosowania tego oświadczenia na swoim terytorium. Zakaz ten może obowiązywać aż do momentu, gdy EFSA i Komisja zbada sytuację i wydadzą nową decyzję dotyczącą tego oświadczenia.
#konsultant #doradztwo #usługi konsultingowe #freelancer #produkcja spożywcza #technolog żywności #system HACCP #firma konsultingowa #certyfikacja BRC #certyfikacja IFS #żywności #znakowania żywności #branża spożywcza #doradztwo technologia spożywcza #konsulting produkcja żywności #technologia żywności